Checklist bij complexe casuïstiek

Bij complexe casuïstiek biedt het standaard zorgaanbod geen goede oplossing voor de hulpvraag van een persoon. De complexiteit zit dus niet zozeer in de zorgvraag, maar in de routes om tot een oplossing te komen. Vaak is er wel een passende oplossing mogelijk.

Iedere complexe casus is weer anders. Standaard oplossingen zijn er niet. Complexe casuïstiek oplossen vraagt samenwerking, creativiteit, de wil om tot een oplossing te komen soms ook lef en een lange adem. Via de startpagina van de toolkit kun je je verdiepen in deze vaardigheden.

Direct aan de slag

Onderstaande checklist is gebaseerd op praktijkervaringen en helpt om benodigde informatie en personen in kaart te brengen.

1. Zorgvraag

  1. Welke zorg- en ondersteuningbehoefte heeft de cliënt?
  2. Wat wil de cliënt zelf? En de naasten?
  3. Is er een woonzorgprofiel / geschikt aanmelddossier?

2. Context

  1. Was de zorg/ondersteuning in het verleden wel passend? Zo ja, wat is er veranderd?
  2. Zijn naasten betrokken, zoals ouders, familie? Zijn zij onderdeel van de oplossing of juist niet?
  3. Hebben naasten zelf voldoende ondersteuning? Zie voor advies:
    - Naasten van GGZ-cliënten
    - Naasten van mensen met een (verstandelijke) beperking
    - Naasten van dementerende ouderen
    - Vervangende zorg (MantelzorgNL)
  4. Is er sprake van sociale of psychiatrische problematiek, bv op het gebied van wonen, inkomen, schulden, verslaving, misbruik of trauma's?

3. Indicatie

  1. Welke zorgindicatie of beschikking heeft de cliënt?
    Zorgaanbieders kunnen de Wlz-raadpleegfunctie van Vecozo gebruiken als onduidelijk is of een cliënt een Wlz-indicatie heeft. Dit mag alleen als de aanbieder een behandelrelatie heeft met de cliënt. Zie voor meer informatie: Wlz-raadpleegfunctie.
  2. Is die indicatie passend of moet een andere indicatie aangevraagd worden?
  3. Hoe wordt de zorg geleverd (in natura, pgb, combinatie)? Is dat passend?
  4. Is er sprake van een combinatie van langdurige zorg / ondersteuning met behandeling?
    Het Zorginstituut geeft uitgebreide informatie over de vergoeding van behandeling voor mensen met een Wlz-indicatie.

4. Betrokkenen

Zijn de juiste personen betrokken?
Wie Wanneer Rol
Onafhankelijke cliëntondersteuner Op verzoek van cliënten/naasten Staat naast de cliënt
Wettelijk vertegenwoordiger Bij wilsonbekwaamheid cliënt Beslissingen over de zorg
Gemeente
  • Jeugdhulp
  • Wmo-ondersteuning,
  • (Soms bij overgang naar Wlz)
Toegang, financiering
Zorgverzekeraar
  • Wijkverpleging,
  • Zvw-hulpmiddelen
Zorgbemiddeling, financiering
Zorgkantoor
  • Wlz-zorg
  • Medisch-generalistische zorg (huisarts, SO, AVG) voor cliënten met een Wlz-indicatie

Zorgtoewijzing, financiering

Huidige zorgaanbieder Als de cliënt al zorg heeft Zorg leveren, omschrijving zorgbehoefte
Potentiële zorgaanbieder(s) Invulling zorg
Zorg- en veiligheidshuis
  • Ex-gedetineerden
  • Dreigende dakloosheid
  • Verward gedrag
Procesregie
Crisisregisseur
  • Wlz-indicatie + crisissituatie in gehandicaptenzorg
Toegang tot crisisplek
CCE (Centrum voor Expertise en Consultatie)
  • Ernstig probleemgedrag (ouderen, GGZ, gehandicapten)
Zorginhoudelijk advies
Behandelaar
  • Indien aanwezig
Duiding zorgvraag

Verwachtingen uitspreken

Als je de juiste personen aan tafel hebt, is het advies om met elkaar te bespreken wie welke rol en verantwoordelijkheid heeft. En welke verwachtingen iedereen van elkaar heeft. Onduidelijkheid daarvoor kan de samenwerking belemmeren.

Waar vind je...

4. Zorgplicht

Bij wie ligt de zorgplicht?
Zorgwet Verantwoordelijk
Jeugdwet Gemeente (zie Rijksoverheid.nl)
Wmo Gemeente (zie Rijksoverheid.nl )
Zvw Zorgverzekeraar (zie NZa)
Wlz

Zorgkantoor

Overgang Jeugdwet naar Wmo Gemeente
Overgang Jeugdwet of Wmo naar Wlz
  • Tot 5 dagen na ingangsdatum Wlz-indicatie: gemeente
  • Vanaf 5e dag: zorgkantoor
  • Als zorg inregelen meer tijd kost, is het zorgkantoor verantwoordelijk voor overbrugging.
Forensische zorg Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI)

5. Ruimte in de regels vinden

Knellende regels kunnen leiden tot complexe casuïstiek. Maar vaak kan er meer dan op het eerste gezicht lijkt. Je kunt dit op verschillende manieren aanpakken. Zie voor inspiratie:

  • Ruimte in de regels vinden, met onder meer een format om het gesprek over ruimte in de regels te structureren.
  • Stappenplan van Arre Zuurmond: een aanpak vanuit het perspectief van kwaliteit van leven. Met onder meer aandacht voor het niveau waarop een interventie nodig is: op inhoud, op proces, op relatie of op emotie?

6. Crazy 8

Kom je niet verder? Een manier om dit te doorbreken is de 'Crazy 8'.

Bedenk 8 oplossingen voor je casus - stop niet voordat je 8 ideeën hebt opgeschreven. Door jezelf te stimuleren verder te denken dan de standaard ideeën, kan er iets opkomen wat in eerste instantie misschien niet voor de hand ligt, maar toch tot een oplossing kan leiden. 

Logo toolkit complexe casuïstiek