Toegang ggz-cliënten tot de Wlz (2021)
Sinds 1 januari 2021 hebben ggz-cliënten toegang tot de Wet langdurige zorg als zij levenslang behoefte hebben aan intensieve zorg (24 uurs zorg of permanent toezicht). U vindt hier een samenvatting van de informatie die in het overgangsjaar is gepubliceerd. De informatie wordt niet meer geactualiseerd.
Actuele informatie vindt u in het onderwerp GGZ Wonen.
Toegangscriteria
In een folder verduidelijkt het CIZ de Wlz-toegangscriteria voor de ggz-doelgroep en betrokkenen. Hierin staat uitleg over de toegangscriteria Wlz: blijvende zorgbehoefte, permanent toezicht, 24 uur per dag zorg in de nabijheid, ernstig nadeel, fysieke problemen en zware regieproblemen.
Het is een verkorte weergave van de nadere uitwerking en toelichting op belangrijke begrippen in de Wlz zoals beschreven in de Beleidsregels indicatiestelling Wlz.
Veelgestelde vragen over de indicatiestelling
Veelgestelde vragen
Welke indicatie ontvangen cliënten die toegang tot de Wlz krijgen met de grondslag psychische stoornis?
Voor cliënten die op basis van de toegangscriteria toegang krijgen tot de Wlz zijn vijf nieuwe ggz-zorgprofielen ontwikkeld. Deze cliënten ontvangen een indicatie op basis van de grondslag psychische stoornis en het CIZ wijst vervolgens het best passend zorgprofiel toe.
De ggz-B zorgprofielen blijven voorlopig bestaan, maar gelden alleen voor de cliënten die op basis van voortgezet verblijf toegang hebben tot de Wlz.
De tarieven en prestaties voor deze zorgprofielen zullen op 1 juli door de NZa in de beleidsregels worden vastgesteld.
Wie is verantwoordelijk voor het stellen van de diagnose bij de cliënt?
De diagnose moet worden verstrekt door de ter zake deskundige. Hier is geen limitatieve lijst voor beschikbaar. Wanneer er geen sprake is van een actuele diagnose kan een behandelaar onderbouwen dat de bestaande diagnose nog steeds van toepassing is. Dit kan ook de huisarts zijn. Meer informatie is te vinden in de toelichting op de toegangscriteria van het CIZ.
Wat is het proces wanneer cliënten hun aanvraag niet willen ondertekenen?
De Wlz-aanvraag moet door de cliënt ondertekend zijn, anders kan het CIZ (conform de Wlz) de aanvraag niet in behandeling nemen. De aanvraag kan ook door de wettelijk vertegenwoordiger worden ondertekend. Voor zorgaanbieders is het dus van belang hier vroegtijdig over na te denken en met de cliënt en zijn naasten in gesprek te gaan over de mogelijkheden.
In de Wmo is opgenomen dat de Wlz voorliggend is. Hoe gaan we om met cliënten die weigeren een Wlz-aanvraag in te dienen, maar van wie men denkt dat de Wlz wel van toepassing is?
In deze situatie zal de zorgaanbieder met de cliënt en zijn naasten in gesprek moeten gaan om te bespreken waar de bezwaren voor de Wlz liggen. Ook kan worden uitgelegd wat de gevolgen zijn als er geen Wlz-aanvraag wordt ingediend. De cliënt of zijn wettelijk vertegenwoordiger zal wel toestemming moeten geven voor een Wlz-aanvraag.
Kan een gemeente Wmo-ondersteuning weigeren als duidelijk is dat een cliënt thuis hoort in de Wlz?
In principe kan een gemeente een maatwerkvoorziening weigeren bij cliënt met een Wlz-indicatie of als iemand aanspraak daarop zou kunnen maken (art 2.3.5, zesde lid, Wmo 2015). Hierbij passen echter twee kanttekeningen:
- Er kan pas objectief worden vastgesteld of iemand thuis hoort in de Wlz als het CIZ een indicatie heeft verstrekt.
- Er is een uitspraak van de Centrale raad van beroep (CRvB 19 dec. 2018 inzake afstemming Wlz en Wmo 2015), die aangeeft dat ook als iemand een Wlz-indicatie heeft en aanspraak kan maken op zorg uit de Wlz, de gemeente toch onderzoek moet doen naar de omstandigheden van de cliënt (art. 2.3.2 Wmo 2015) en de vraag of de behoefte door de Wlz wordt gedekt. Als dat niet het geval is, moet de gemeente, gelet op de zeer ruime beslissingsruimte, beoordelen of in dit geval aanleiding bestaat om in het tekort te voorzien.
In welke mate is het mogelijk om Wlz-GGZ te verplichten? Kan de Wvggz hierin een uitkomst bieden?
Het is niet mogelijk om een cliënt te verplichten een aanvraag te doen bij het CIZ. Veelal wordt in goed overleg met de cliënt of zijn wettelijk vertegenwoordiger bepaald of het zinvol is om een aanvraag bij het CIZ te doen.
De WvGGZ is niet bedoeld om iemand te dwingen een aanvraag te doen en kan hierin dan ook geen uitkomst bieden.
Forensische zorg
Hoe gaat de overgang van forensische zorg naar Wlz-zorg? Hoe ver van te voren mag een aanvraag bij het CIZ worden ingediend?
Om de Wlz-zorg goed aan te laten sluiten op het aflopen van forensische zorg is het nodig dat bij het CIZ op tijd een aanvraag voor Wlz-zorg wordt gedaan. Over wat “op tijd” is bestaat geen standaardafspraak. In het algemeen wordt 3 maanden van tevoren gezien als voldoende op tijd.
Het is belangrijk in de aanvraag duidelijk aan te geven waarom hij zo vroeg bij het CIZ wordt ingediend.
Het kan zijn dat een rechter bij de uitspraak om de forensische titel te beëindigen laat meewegen dat er al een Wlz-aanvraag is gedaan of een Wlz-besluit is. Dan is de zorg na het beëindigen van de juridische maatregel geborgd. Zolang er nog een maatregel is, is Justitie verantwoordelijk voor de financiering van de forensische zorg. Als er een Wlz-besluit is afgegeven en de forensische titel is nog niet beëindigd, dan kan/mag het Wlz-besluit niet verzilverd worden. Dan zou er immers sprake zijn van dubbele financiering. Het is aan het zorgkantoor om daarop toe te zien.
Laatste wijziging: 22 maart 2021
Zorgprofiel
Bij de indicatiestelling bepaalt het CIZ wat het best passende zorgprofiel is. In vijf nieuwe zorgprofielen is omschreven welke zorg en ondersteuning ggz-cliënten vanuit de Wlz kunnen krijgen.
Voortgezet verblijf blijft tijdelijk mogelijk
In de huidige situatie wordt verblijf in een ggz-instelling met psychiatrische behandeling na drie jaar gefinancierd vanuit de Wlz. Het gaat dan om een tijdelijke aanspraak: voortgezet verblijf. Deze mogelijkheid blijft voorlopig bestaan naast de blijvende toegang tot de Wlz.
Voor GGZ Wonen zijn alle leveringsvormen mogelijk
De cliënt met een Wlz-indicatie kan kiezen voor zorg met verblijf of voor zorg thuis. Zorg thuis is mogelijk als zorg in natura en (afhankelijk van het zorgprofiel) een persoonsgebonden budget (pgb).
Hoe is de zorg in natura geregeld?
Bij zorg in natura regelt de zorgaanbieder alles. Dit kan ook voor mensen die thuis blijven wonen. Dan is zorg in natura op twee manieren mogelijk:
Zorgverzekeraars en gemeenten hebben geïnventariseerd welke zorgaanbieders in hun regio mogelijk cliënten in zorg hebben die in aanmerking komen voor de Wlz-ggz. En het CIZ heeft met alle zorgaanbieders uit de inventarisatie een gesprek gevoerd. Het verdere proces vindt u hieronder in een overzichtelijk processchema weergegeven, plus een toelichting op het proces.
- Processchema Zorg in Natura vanuit de Wlz voor ggz-cliënten (pdf)
- Toelichting op processchema Zorg in natura vanuit de Wlz voor ggz-cliënten (pdf)
Hoe is het pgb geregeld?
Een pgb vanuit de Wlz wordt verstrekt door het zorgkantoor. Het zorgkantoor bespreekt eerst met de cliënt of een pgb geschikt is. Dit geldt ook als iemand nu een pgb vanuit de gemeente heeft (voor beschermd wonen). De criteria onder de Wlz zijn anders dan die onder de Wmo.
Laatste wijziging: 16 december 2020
24 uur per dag zorg in de nabijheid
De Wet langdurige zorg (Wlz) is er voor mensen die blijvend permanent toezicht nodig hebben of 24 uur per dag zorg in de nabijheid nodig hebben. Voor het leveren van verblijfszorg geldt voor alle zorgprofielen dat een zorgaanbieder moet kunnen aantonen op welke wijze het permanente toezicht of de 24 uur per dag zorg in nabijheid in de zorginstelling geregeld wordt. De zorgaanbieder moet omschrijven:
- hoe het toezicht adequaat ingericht is;
- hoe een alarmsysteem (ter ondersteuning) ingezet wordt;
- hoe wordt omgegaan met alarmopvolging, gedurende de dag, avond en nacht, met direct back-up van collega’s.
Dit betekent bijvoorbeeld dat er altijd iemand aanwezig is die met zijn of haar kennis en vaardigheden aansluit bij de (zorg)vragen en (zorg)behoeften van de klanten en bevoegd en bekwaam is voor de vereiste zorgtaken.
De wijze waarop het toezicht ingericht is, zal per doelgroep en per locatie verschillen en moet continu afgestemd worden op de bewoners. Voor de bestaande bewoners moet een zorgaanbieder in het zorgplan opnemen hoe het toezicht ingericht is.
Hulpmiddelen
Voor mensen die hulpmiddelen gebruiken geldt het volgende:
BIj verblijf in een Wlz-instelling worden de volgende hulpmiddelen vanuit de Wlz verstrekt:
- Mobiliteitshulpmiddelen (zoals een rolstoel en een scootmobiel).
- Hulpmiddelen voor zorgverlening en wonen voor algemeen gebruik. Dit gaat bijvoorbeeld om tilliften en hoog-laagbedden, ook wel ‘roerende voorzieningen’ genoemd.
Voor mensen die Wlz-zorg thuis ontvangen, worden hulpmiddelen verstrekt door de gemeente en/of de zorgverzekeraar.
Het zorgkantoor of uw branchevereniging geeft hierover meer informatie.
Verplichte/onvrijwillige zorg
Verplichte of onvrijwillige zorg (op grond van de Wvggz en/of Wzd) moet kunnen worden toegepast. Hiermee wordt ook bedoeld dat een acute zorg vraag deskundig en tijdig wordt herkend en dat hiervoor afspraken zijn voor wat betreft de inzet van eerste hulp van bijvoorbeeld een crisisdienst, afgestemd op de regelgeving horende bij de specifieke doelgroep. De IGJ controleert hierop.
Het kan voorkomen dat een persoon met een psychogeriatrische aandoening of een verstandelijke beperking ook een psychische stoornis heeft of ontwikkelt, of dat iemand met een psychische stoornis ook een verstandelijke beperking blijkt te hebben of aan dementie lijdt. In dat geval is sprake van multiproblematiek. Bij cliënten met multiproblematiek verdient het de voorkeur dat de cliënt voor zijn bijkomende problematiek behandeld wordt binnen zijn vertrouwde omgeving, als dat zorginhoudelijk mogelijk is. Beide wetten voorzien in de mogelijkheid om bijkomende problematiek uit het andere (Wvggz- of Wzd-)domein te behandelen.
Zie ook: Factsheet Samenloop Wzd/Wvggz op www.dwangindezorg.nl.
Maatwerk
De zorg die geleverd wordt, moet dus passen bij de behoeften en persoonlijke situatie van de klant. Dit vergt maatwerk. Uitgangspunt is altijd dat de zorg verantwoord geleverd moet worden. Iedere Wlz-cliënt heeft een indicatie omdat er een blijvende behoefte is aan permanent toezicht of 24 uur zorg in nabijheid. De zorgvraag is zowel planbaar als onplanbaar. Daarom moet er altijd sprake zijn van toezicht. De mate van toezicht is maatwerk afgestemd op de behoefte van de cliënt.
Vormen van toezicht
Toezicht kan op meerdere manieren en in verschillende combinaties geregeld worden door de zorgaanbieder. Bijvoorbeeld gedurende de nachten met technologische middelen met de randvoorwaarde dat een medewerker binnen x minuten op locatie kan zijn. Of bijvoorbeeld: slaapwacht in de nacht of met een telefoonnummer/ ander eenvoudig te bedienen oproepsysteem. Daarnaast is er op gezette tijden iemand aanwezig en/of is er contact overdag en in de avond. Het een ander is afhankelijk van de cliënt en de (on)mogelijkheden van de zorgaanbieder. Belangrijk is om in de gesprekken uit te vragen hoe de zorgaanbieder dit heeft ingericht en hoe deze voorkomt dat behoefte aan zorg in 24-uur wordt gemist.
Toetsing
Bij inschrijving door een nieuwe zorgaanbieder vragen de zorgkantoren een ondernemingsplan. Hierin moet staan hoe de zorgverlening vormgegeven wordt. Onder andere de 24 uur zorg in nabijheid. Zorginkopers van het zorgkantoor toetsen deze plannen en gaan met de zorgaanbieder in gesprek. Ook behoren locatiebezoeken tot de mogelijkheid. De zorgaanbieder zal een eigen pdca-cyclus moeten inrichten. Zorgkantoor en zorgaanbieder bespreken de interne evaluatie en de eventuele ontwikkel- of verbeteropgave die hieruit voortkomt.
Laatste wijziging: 14 januari 2021
Zorgprestatiemodel
De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) adviseert om prestaties vast te stellen die aansluiten bij het bekostigingsmodel voor de ggz in de zorgverzekeringswet (zorgprestatiemodel). Het geplande invoeringsjaar voor het zorgprestatiemodel in de Zvw is 2022. Dit model wordt echter nog niet in 2022 overgenomen in de Wlz.
Verlenging overgangsperiode tot 2024
De minister heeft in 2022 besloten om de overgangsperiode waarin ggz-behandeling alleen een aanspraak is in de Wlz voor cliënten op een plek inclusief behandeling, te verlengen tot 2024.
Hiermee is extra tijd beschikbaar om een inhoudelijk goed beargumenteerd besluit te nemen over de positionering van ggz-behandeling in samenhang met de uitkomst van de bredere discussie over de positionering van (verschillende soorten) behandeling voor ggz-cliënten. Om tot dit besluit te komen zal een proces in gang worden gezet met de veldpartijen om te komen tot een gedragen voorstel voor de structurele positionering van ggz-behandeling.
Lees in dit memo de uitleg over de verlenging van de overgangsperiode.
Tijdelijke oplossing in 2021, 2022 en 2023
Dit betekent dat er in 2021, 2022 en 2023 voor een tijdelijke oplossing is gekozen. De aanspraak op ggz-behandeling voor Wlz cliënten blijft tijdelijk in de Zvw.
Uitzondering hierop zijn de cliënten die behandeling met verblijf van dezelfde zorgaanbieder ontvangen. Voor deze cliënten kan de ggz-behandeling via het integraal tarief bekostigd worden. In het document van de werkgroep behandeling is deze tijdelijke situatie nader uitgelegd.
De handreiking van het Zorginstituut Nederland geeft de situatie weer zoals deze voor de lange termijn (waarschijnlijk vanaf 2024) voor de hele groep cliënten met een psychische stoornis zal gelden.
Meer informatie over behandeling voor Wlz-cliënten
- Behandeling voor Wlz-cliënten met een grondslag psychische stoornis (tijdelijke situatie in 2021 en structurele situatie op langere termijn).
- Handreiking behandeling in de Wlz per 1 januari 2021 (structurele situatie op langere termijn).
- Kamerbrief over voortgang implementatie wetswijziging "toegang tot de Wlz voor mensen met een psychische stoornis".
- Uitleg over behandeling (presentatie van het ministerie van VWS).
Vragen & antwoorden
Zitten de meeste zorgcomponenten van de Wlz in álle zorgprofielen?
Alle aanspraken zitten in een zorgprofiel (zie voor de beschrijving van de zorgprofielen de Regeling Langdurige zorg of het document Zorgprofielen GGZ Wonen). De intensiteit van de zorg kan echter sterk verschillen, afhankelijk van de zorgvraag van de cliënt. Het CIZ kent het best passende zorgprofiel toe gezien de zorgvraag van de cliënt.
Daarnaast is de feitelijk te leveren zorg afhankelijk van de afspraken met het zorgkantoor (denk aan met of zonder behandeling en/of dagbesteding) en de leveringsvorm. Zo bevat de leveringsvorm volledig pakket thuis (VPT) geen verblijf en is het modulair pakket thuis verder ingeperkt (geen verblijf en geen eten en drinken). Natuurlijk kan op basis van het zorgprofiel wel worden bepaald welke onderdelen minimaal in het zorgarrangement voor de cliënt moeten zijn opgenomen. In het zorgplan dat de aanbieder in samenspraak met de cliënt opstelt worden verdere afspraken gemaakt over de te leveren zorg.
Kunnen organisaties zowel een contract inclusief als exclusief behandeling afsluiten?
Een organisatie kan ervoor kiezen om een integraal pakket te leveren. De organisatie levert dan specifieke behandeling, ggz-behandeling en de medisch-generalistische zorg. Deze komen alle ten laste van de Wlz. Of de organisatie kiest ervoor de woonzorg te leveren.
De specifieke behandeling wordt apart door het zorgkantoor ingekocht, ten laste van de Wlz. De ggz-behandeling en de medisch-generalistische zorg worden door andere zorgaanbieders geleverd ten laste van de Zvw. Bij de keuze is het organisatiemodel leidend, maar houdt de zorgaanbieder bij zijn keuze rekening met het cliëntperspectief. Het is aan het zorgkantoor om te bepalen met welke organisatie(eenheden) contracten met of zonder behandeling kunnen worden afgesloten.
Is het mogelijk je eigen specifieke zorg te behouden, zonder integrale zorg te hoeven leveren?
Een zorgaanbieder heeft de keuze tussen het integrale model of het modulaire model. Wanneer een aanbieder ervoor kiest alleen de woonzorg te leveren, dan wordt de behandeling modulair vergoed:
- De specifieke behandeling wordt vergoed vanuit de Wlz.
- De ggz-behandeling en de medisch-generalistische zorg worden door andere zorgaanbieders geleverd ten laste van de Zvw.
De woonzorgaanbieder behoudt wel een regierol in het leveren van afgestemde zorg. Dit blijft een belangrijk uitgangspunt in de zorgverlening aan Wlz-cliënten. De woonzorgaanbieder zal in 2020 en 2021 dus nog steeds stappen moeten zetten in het opstellen van samenwerkingsovereenkomsten met behandelaren. De betekenis van een dergelijke regierol is nader uitgewerkt in het rapport Behandeling voor cliënten met een grondslag psychische stoornis in de Wlz.
Als een organisatie geen aanvullende zorgvormen wil declareren en dus niet voor het integrale pakket kiest, maar wel zelf de behandelaren in dienst heeft: is het mogelijk om modulair Wlz aan te bieden en dan separaat de behandeling te declareren?
De instelling kan hiervoor kiezen. De ggz-behandeling zal dan apart gedeclareerd moeten worden ten laste van de Zvw.
Wanneer wordt er meer informatie bekend over de verschillende aanvullende zorgvormen?
De aanvullende zorgvormen zijn uitgebreid beschreven in de Handreiking behandeling van het Zorginstituut.
Er zijn cliënten in een beschermd wonen setting die elke paar maanden behandeling nodig hebben. Kan de klinische behandeling vanuit de Wlz indicatie gefinancierd worden of vanuit de Zvw? En loopt de ZZP-bekostiging voor de organisatie in de Wlz door als er sprake is van tijdelijke klinische opname vanuit ZVW en iemand dus tijdelijk niet op het ‘Wlz-bed’ verblijft?
Als een cliënt met grondslag ‘psychische stoornis’ een tijdelijke opname in een klinische setting nodig heeft (medisch noodzakelijk verblijf) wordt dat bekostigd vanuit de Zvw. De cliënt behoudt zijn Wlz-indicatie en zal na afloop van de Zvw-behandeling weer terugkeren naar de Wlz-setting.
Ook nu komt het overigens voor dat een Wlz-cliënt tijdelijk moet worden opgenomen in het ziekenhuis voor een behandeling. Deze zorg wordt dan ook bekostigd vanuit de Zvw (afwezigheidsdagen kunnen, conform de regelgeving, nog wel vanuit de Wlz worden bekostigd). De cliënt behoudt dan ook zijn indicatie en kan na de ziekenhuisopname weer terugkeren in de Wlz-instelling.
Een voorbeeld is de Intensive Home Treatment (IHT), de behandeling die bedoeld is ter voorkoming van een crisis (klinische opname). Voor het integrale model geldt dat alle psychiatrische behandeling ten laste van de Wlz komt, tenzij er sprake is van verblijf dat noodzakelijk is in verband met de psychiatrische behandeling (zonder dat verblijf zal de behandeling falen), dan komt de zorg ten laste van de Zvw. Aangezien er bij IHT geen sprake is van verblijf, komt de IHT- behandeling ten laste van de Wlz.
Als de zorgaanbieder kiest voor Wlz zorg zonder behandeling dan geldt de overgangsbepaling dat GGZ-behandeling tijdelijk nog uit de Zvw wordt gefinancierd. In dat geval komt de IHT-behandeling ten laste van de Zvw.
Zijn er minimale eisen m.b.t. het vervullen van de regierol en geldt de regierol alleen voor specifieke behandelingen en ggz-behandelingen of ook voor aanvullende zorgvormen?
De regierol geldt in principe alleen voor de afstemming tussen woonzorg en behandeling. Het is echter denkbaar dat er in overleg met de cliënt ook afspraken worden gemaakt over de inzet van de aanvullende zorgvormen.
Er zijn geen wettelijke vereisten met betrekking tot de invulling van de regierol. In het rapport Behandeling staat een voorbeeld hoe deze rol kan worden ingevuld. Daarnaast kan het onderdeel zijn van de contractafspraken tussen de zorgaanbieder en het zorgkantoor.
Hoe wordt voorkomen dat cliënten die nu FACT behandeling ontvangen vanuit de Zvw, hun behandeling moeten staken vanwege de overgang naar de Wlz? En is de behandeling binnen de Wlz straks gelijk aan wat nu binnen de FACT wordt uitgevoerd? Hoe vindt de uitvoering dan plaats en hoe de financiële verdeling?
Het gaat hier om cliënten met zorg zonder verblijf. In deze situatie kan de ggz-behandeling afzonderlijk worden ingekocht. De staatssecretaris van VWS heeft op 20 december 2019 besloten dat de ggz-behandeling vanaf 2021 tijdelijk een aanspraak blijft onder de Zvw als de cliënt niet verblijf en behandeling ontvangt van dezelfde instelling. Meer informatie hierover is te vinden in de Kamerbrief van 20 december 2019 over de voortgang van het implementatietraject (TK 2019-2020, 34 104 nr 271). In overleg kan worden besloten om de nu geleverde zorg vanuit het FACT-team te continueren.
De staatssecretaris heeft eind 2020 besloten om de overgangsperiode, waarin ggz-behandeling alleen een aanspraak is in de Wlz voor cliënten op een plek inclusief behandeling, te verlengen tot 2023.
Behandeling is ongeveer 10% van de zorguitgaven aan mensen met een psychische stoornis in de Wlz; betreft dit een gelimiteerd percentage?
Nee, het is geen gelimiteerd percentage. Bedoeld is aan te geven hoe groot het aandeel behandeling is als het gaat om de zorguitgaven aan mensen met een psychische stoornis in de Wlz. Het wil niet zeggen dat er maar 10% uitgegeven mag worden aan behandeling. De ene cliënt zal nu eenmaal meer behandeling nodig hebben dan een andere cliënt.
Stel dat ik naar het integrale model ga, heeft de cliënt dan evenveel en dezelfde behandeling als nu?
Ja, in die zin dat de cliënt de behandeling krijgt die hij nodig heeft en passend is bij zijn zorgvraag.
Kan dit de dezelfde behandelaar zijn of moet de cliënt dan wisselen van behandelaar?
Het zal niet altijd voorkomen kunnen worden dat een cliënt van behandelaar moet wisselen.
Kunnen naast psychologen en psychiaters, ook SPV’ers en anderen ook een ggz-behandeling geven?
In de Wlz wordt gesproken over zorg “als geleverd door een psychiater of een klinisch psycholoog”. Dit hoeft niet in alle gevallen een psychiater of klinisch psycholoog te zijn. Dit kan ook een andere functionaris zijn die gekwalificeerd is om de door de beroepsgroep omschreven taken (die vallen onder de definitie) uit te voeren. Dit staat ook omschreven in de handreiking Behandeling in de Wlz van het Zorginstituut.
Hoe wordt de crisiszorg (inzet van de crisisdienst van de ggz binnen en buiten kantoortijden) gefinancierd?
Crisiszorg is geen onderdeel van de verruiming van de GGZ-Wlz. De crisisdienst valt onder de Zorgverzekeringswet (zie Generieke module Acute psychiatrie + bijlagen).
Tarieven
Zit “zorg zoals klinisch psychologen en psychiaters plegen te bieden” altijd in het Wlz-tarief bij grondslag psychiatrie? Ook als mensen op dit moment geen behandeling krijgen vanuit de ggz?
“Zorg zoals klinisch psychologen en psychiaters plegen te bieden” (afgekort ggz-behandeling) is in 2021 alleen onderdeel van de aanspraak binnen de Wlz als de cliënt verblijf en behandeling van dezelfde zorgaanbieder ontvangt. De kosten voor ggz-behandeling zijn dan onderdeel van het integrale tarief voor de zzp’s GGZ-Wonen inclusief behandeling.
Als de cliënt niet verblijft bij een zorgaanbieder die zowel verblijf als behandeling levert, wordt de ggz-behandeling vooralsnog ten laste gebracht van de Zvw. Na de introductie van het nieuwe bekostigingsmodel in de curatieve ggz per 2022 kunnen relevante onderdelen van dit model gebruikt worden om ook de ggz-behandeling in de Wlz te bekostigen voor cliënten die niet verblijf en behandeling van dezelfde zorgaanbieder ontvangen.
De staatssecretaris heeft eind 2020 besloten om de overgangsperiode waarin ggz-behandeling alleen een aanspraak is in de Wlz voor cliënten op een plek inclusief behandeling, te verlengen tot 2023.
Hiermee is extra tijd beschikbaar om een inhoudelijk goed beargumenteerd besluit te nemen over de positionering van ggz-behandeling in samenhang met de uitkomst van de bredere discussie over de positionering van (verschillende soorten) behandeling voor ggz-cliënten. Om tot dit besluit te komen zal een proces in gang worden gezet met de veldpartijen om te komen tot een gedragen voorstel voor de structurele positionering van ggz-behandeling.
Zie ook de informatiekaart Toegang tot de Wet langdurige zorg voor mensen met een psychische stoornis van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa).
Wordt er in 2021 in de tarieven onderscheid gemaakt tussen basis ggz en gespecialiseerde ggz?
Het onderscheid tussen basis ggz en gespecialiseerde ggz kennen we in de Zvw, maar niet in de Wlz. Daar spreken we van ggz-behandeling, waar beide vormen onder vallen.
Is er een logisch verband is tussen de tarieven inclusief behandeling en zonder behandeling?
Aan de basis van de bekostiging staan de zorgprofielen. Voor cliënten met een psychische stoornis die vanaf 2021 directe toegang tot de Wlz krijgen zijn dat vijf profielen. Bureau HHM heeft deze opgesteld en gerelateerd aan zorgprofielen voor ggz met voortgezet verblijf (GGZ ZZP-b) en voor verblijf met ondersteuning uit de voormalige AWBZ (GGZ ZZP-c). Zie ook onderstaande tabel.
|
GGZ ZZP-b |
GGZ ZZP-c |
Nieuwe zorgprofielen |
|
|---|---|---|---|
|
3 |
3 |
1 |
GGZ Wonen met intensieve begeleiding |
|
4 |
4 |
2 |
GGZ Wonen met intensieve begeleiding en verzorging |
|
5 |
5 |
3 |
GGZ Wonen met intensieve begeleiding en gedragsregulering |
|
6 |
6 |
4 |
GGZ Wonen met intensieve begeleiding en intensieve verpleging en verzorging |
|
7 |
5 |
GGZ Beveiligd wonen vanwege extreme gedragsproblematiek met zeer intensieve begeleiding |
|
Dat maakt het mogelijk om voor de bekostiging gebruik te maken van de prestaties en tarieven GGZ ZZP-b en GGZ ZZP-c.
De tarieven GGZ ZZP-b zijn in 2019 herijkt op basis van het kostprijsonderzoek door KPMG. Voor 2021 gaat de NZa de tarieven uit 2020 indexeren. Vanwege de relatering van de zorgprofielen (zie tabel 1), verwacht de NZa dat voor woonzorg de tarieven GGZ ZZP-c onder de AWBZ ook nu nog kostendekkend zijn, vanzelfsprekend na indexering tot het huidige prijspeil. De tarieven GGZ ZZP-c zijn niet meegenomen in de herijking in 2019 omdat ze binnen de Wlz niet bestaan. De NZa indexeert daarom de tarieven vanuit de AWBZ in 2014 tot prijspeil 2021.
De tarieven voor de verschillende modellen hebben daarmee geen verband omdat ze op verschillende manieren tot stand zijn gekomen:
- integraal (inclusief behandeling) is op basis van herijkte tarieven;
- modulair (exclusief behandeling) zijn geïndexeerde tarieven.
De NZa realiseert zich dat de tarieven voor het modulaire model (exclusief behandeling) verouderde tarieven zijn, maar hiervoor is toch gekozen omdat deze voldoen aan de gestelde uitgangspunten (aansluiten bij de huidige bekostigingssystematiek in de Wlz, tarieven redelijkerwijs kostendekkend en beschikbaar voor 1 juli 2020). Verdere onderbouwing is terug te vinden in paragraaf 5.3 van de Uitvoeringstoets Bekostiging.
In de komende periode gaat de NZa samen met zorgaanbieders na of deze bekostigingsmodellen toekomstbestendig zijn. De NZa kan opnieuw kostenonderzoek doen om waar nodig tarieven binnen de modellen te herijken.
Daarnaast is van belang dat het steeds om maximumtarieven gaat, dus zorgkantoren kunnen tijdens de inkoop in lokaal overleg met zorgaanbieders hier aandacht aan besteden.
Kwaliteit en verantwoordelijkheid
Heb je een WTZi toelating nodig als je de behandelcomponent inkoopt/detacheert? En als je zelf behandelaren inhuurt?
Bij contracteren in de Wlz is altijd een Wtzi-toelating vereist. Dit is een van de formele eisen voor zorglevering. Dit kan betekenen dat de functie behandeling door de zorgaanbieders nog moet worden toegevoegd aan een bestaande Wtzi-toelating.
Welke kwaliteitseisen worden gehanteerd voor de “zorg zoals klinisch psychologen en psychiaters plegen te bieden”? Kwaliteitseisen Zvw? Of Wlz-eisen? En welke zijn dit dan?
Leidend zijn de kwaliteitseisen zoals ze in de Zvw worden gehanteerd aangevuld met GGZ-Wlz kwaliteitsuitgangspunten en de regiefunctie. Het Zorginstituut geeft nadere uitleg over de betekenis en beoordeling van het criterium 'plegen te bieden':
- Grenzen wet in achtnemen (bijv. BIG en voorbehouden handelingen)
- Stand van de wetenschap en praktijk
- Soorten zorg: richtlijnen en standaarden beroepsgroep
- Professioneel juist d.w.z. kwaliteitsniveau
- Specifieke/organisatorische kenmerken bijv. webconsult
Een andere bron is het Kwaliteitsstatuut en de toepassing op de GGZ Wlz-zorg. Zoals in het Voorlopig Kwaliteitskader GGZ Wlz is aangegeven moet de behandeling geleverd worden door bevoegd en gekwalificeerd personeel met als uitgangspunt het kwaliteitsstatuut ggz.
Wie is er verantwoordelijk voor de uitvoer van de Wvggz als je als Wlz-instelling behandelaren in dienst neemt voor de psychiatrische behandeling? Heb je dan bijvoorbeeld ook een geneesheer-directeur nodig?
Voor de uitvoering van de Wvggz is de aanbieder verantwoordelijk die gedwongen zorg levert aan ggz-patiënten.
Als een aanbieder in het kader van het Wlz-pakket ook ggz-behandeling gaat leveren dan moet deze aanbieder dus ook rekening houden met de Wvggz. Zolang men alleen ggz-behandeling op vrijwillige basis levert, blijft men buiten het bereik van de Wvggz. Er zijn nu ook genoeg ggz-aanbieders die alleen vrijwillige zorg leveren en dus ook geen geneesheer-directeur hoeven te hebben.
Wanneer er wel sprake is van gedwongen zorg, dan is volgens de wet een geneesheer-directeur vereist.
Zie Informatiepunt Dwang in de zorg voor meer informatie over de Wvggz.
Laatste wijziging: 22 januari 2021