WGBO in de langdurige zorg
De Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO) ligt aan de basis van alle zorgverlening. In de WGBO staan de rechten en plichten van cliënten die zorg krijgen, en van zorgverleners die zorg geven.
Waar gaat de WGBO over?
De WGBO regelt de rechten en plichten van patiënten/cliënten die een geneeskundige behandeling krijgen en van zorgverleners. Algemene informatie hierover staat op Rijksoverheid.nl.
Op grond van de WGBO heeft u als cliënt met iedere zorgverlener die u behandelt een overeenkomst. Hiervoor hoeft u geen handtekening te zetten. In die WGBO staan alle rechten en plichten die bij de behandeling horen. De wet geldt zowel voor de zorgverlener als voor de patiënt.
Geldt de WGBO ook voor langdurige zorg en voor jeugdhulp?
De WGBO geldt niet alleen voor medische onderzoeken en behandelingen, maar ook voor alle zorg die daarmee samenhangt: verpleging, verzorging en nazorg. Bijvoorbeeld zorg vanuit de thuiszorg en zorg in een verpleeghuis.
De regels van de WGBO gelden vaak ook voor jeugdhulp, namelijk als de hulp een geneeskundige behandeling is. Bijvoorbeeld jeugd-GGZ en behandeling van jongeren met een lichte verstandelijke beperking. Opvoedingsondersteuning en gesloten jeugdhulp vallen niet onder de WGBO.
Voor de vormen van jeugdhulp die niet onder de WGBO vallen, zijn in de Jeugdwet vergelijkbare bepalingen opgenomen (paragraaf 7.3). Hiervoor gelden dus feitelijk dezelfde regels over toestemming, dossier en privacy.
De WGBO gaat over de relatie tussen cliënt en zorgverlener
In de WGBO is geregeld dat de zorgverlener alleen mag handelen met toestemming van de cliënt.
De cliënt moet begrijpen waarvoor hij toestemming geeft: hij moet goed geïnformeerd zijn. De behandelaar moet niet alleen vertellen wat een behandeling inhoudt, maar ook informatie geven over niet behandelen en over mogelijkheden bij een andere behandelaar.
De nadruk ligt op ‘samen beslissen’: de zorgverlener overlegt met de cliënt en nodigt de cliënt uit om vragen te stellen.
Vanaf welk moment geldt de WGBO?
De WGBO geldt zodra er een behandelingsovereenkomst is tussen een zorgverlener en een cliënt.
In de langdurige zorg (bijvoorbeeld GGZ-instellingen, verpleeghuizen en instellingen voor gehandicaptenzorg) is dat moment niet altijd heel duidelijk. Een vuistregel is dat de behandelingsovereenkomst tot stand komt zodra er een intake is geweest. Ook als de cliënt op een wachtlijst komt te staan.
Welke rechten heeft de cliënt volgens de WGBO?
Volgens de WGBO hebben cliënten recht op:
- begrijpelijke informatie over hun gezondheid (Welke informatie moet uw arts u geven?);
- toestemming geven voor een behandeling en bijbehorende zorg (zoals verpleging, verzorging en nazorg);
- inzage in het medisch dossier (dat 15 tot 20 jaar bewaard moet worden);
- privacy en geheimhouding van medische gegevens;
- vrije artsenkeuze;
- vertegenwoordiging bij wilsonbekwaamheid.
Welke plichten heeft u als cliënt?
U moet uw zorgverlener goed, eerlijk en volledig vertellen wat uw situatie is. Met de juiste informatie kan de zorgverlener sneller en beter een diagnose stellen en kan hij betere zorg verlenen.