Gebruikelijke zorg in de Wlz

Gebruikelijke zorg is de dagelijkse verzorging en opvoeding die alle ouders aan hun kind bieden. Zorg voor uw kind die valt onder gebruikelijke zorg, kan niet vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz) worden geleverd.

Zie ook Jeugd en de Wet langdurige zorg

Uitgangspunten gebruikelijke zorg

Een veilige woonomgeving = gebruikelijke zorg

De ouders bieden:

  • Lichamelijke en sociale veiligheid voor het kind, en
  • Een opvoedingsklimaat dat past bij de leeftijd van het kind, en
  • Verzorging, begeleiding en stimulans die nodig is bij de ontwikkeling naar zelfstandigheid en zelfredzaamheid.

Als een kind niet bij (een van) de ouders kan wonen omdat zij geen veilige woonomgeving en/of geen passend opvoedingsklimaat bieden, is verblijf op grond van de Jeugdwet aan de orde.

Permanent toezicht = geen gebruikelijke zorg

Permanent toezicht is 24 uur per dag onafgebroken toezicht en actieve observatie, zodat tijdig ingrijpen mogelijk is om ernstig nadeel (bijvoorbeeld lichamelijk letsel) te voorkomen. 

24 uur per dag zorg in de nabijheid = gebruikelijke zorg afhankelijk van leeftijd en zorgbehoefte

Kinderen die een blijvende behoefte hebben aan 24 uur per dag zorg in de nabijheid, kunnen nog zijn aangewezen op (gebruikelijke) zorg van ouders, zo nodig ondersteund door zorg vanuit de Jeugdwet of de Zorgverzekeringswet. Kinderen tot ongeveer 8 jaar hebben nog zorg in de nabijheid nodig.

Wanneer is er geen sprake meer van gebruikelijke zorg voor een kind vanaf ongeveer 5 jaar?

  1. Als er intensief toezicht (maar geen actieve observatie) nodig is in verband met blijvende ernstige ontwikkelingsachterstand in combinatie met (geobjectiveerde) ernstige gedragsproblemen, of
  2. Als er een blijvende noodzaak is om de algemene dagelijkse levensverrichtingen (ADL) volledig over te nemen, in combinatie met blijvende beperkingen in de sociale redzaamheid en cognitief functioneren, of
  3. Als er sprake is van een blijvend laag cognitief ontwikkelingsperspectief, in combinatie met beperkingen op meerdere terreinen, zoals bewegen en verplaatsen, ADL, gedrag.

Kinderen vanaf ongeveer 3 jaar met ernstige meervoudig complexe beperkingen

Is vastgsteld dat een kind ernstige meervoudig complexe handicaps (of ernstige meervoudige beperkingen) heeft? Dan valt de behoefte aan 24 uur per dag zorg in de nabijheid vanaf 3 jaar niet meer onder gebruikelijke zorg.

Beoordeling gebruikelijke zorg

Het CIZ beoordeelt altijd individueel of de zorgbehoefte valt onder gebruikelijke zorg. Daarbij wordt onderstaande richtlijn gebruikt.

Kinderen van 0 tot ongeveer 3 jaar

  • Hebben 24 uur per dag zorg in de nabijheid nodig;
  • Hebben volledige overname van zelfzorg nodig;
  • Hebben voortdurend begeleiding en toezicht nodig.

Kinderen van 3 tot ongeveer 5 jaar

  • Hebben overdag voortdurend begeleiding en toezicht en overname van zelfzorg nodig;
  • Hebben ’s nachts soms nog begeleiding en overname van zelfzorg nodig.

Kinderen van 5 tot ongeveer 8 jaar

  • Hebben overdag nog voortdurend begeleiding en aansturing nodig; het toezicht kan op enige afstand plaatsvinden;
  • Zijn in toenemende mate zelfstandig in de zelfzorg en motoriek;
  • Hebben overdag op geplande en soms op ongeplande momenten hulp bij of enige overname van zelfzorg nodig.

Kinderen vanaf ongeveer 8 jaar

  • Hebben geen 24 uur per dag zorg in de nabijheid meer nodig ter voorkoming van ernstig nadeel.