Toekomstbeeld IZO 2020 leidt tot mooie initiatieven in de praktijk
Eenvoud voor de klant, modernisering van gegevenshuishouding en minder administratieve lasten. Dat is waar Toekomstbeeld IZO 2020 over gaat. Inmiddels zijn we halverwege 2021. Wat is er van de ambities terechtgekomen? Daan Wijnmaalen vertelt: “Het toekomstbeeld heeft geleid tot meer bewustwording over de systeemwereld én tot mooie initiatieven om de burger centraal te stellen.”
Als adviseur en penvoerder speelde Daan een belangrijke rol in de totstandkoming van het Toekomstbeeld IZO 2020. In een aantal sessies met de leden van platform IZO* ontstond een beeld over de informatievoorziening in het zorglandschap. Dat bleek een gedeeld beeld: de zorg (en dan vooral de administratie) is te versnipperd. “De zorg is ingericht vanuit de systeemwereld”, vertelt Daan. “Voor iedere situatie moet je bij een ander loket zijn. Die loketten zijn ingericht op basis van financiering. Mensen moeten dus eerst het juiste loket vinden voordat zij de juiste zorg krijgen, terwijl je juist vanuit de leefwereld van de klant, oftewel de burger, wil kijken. Wat is de situatie van de klant en wat is de mogelijke oplossing?”
Van systeemwereld naar leefwereld
Daan vervolgt zijn verhaal aan de hand van onderstaand model. “Het model laat zien dat er drie werelden zijn: de wereld van de klant, de wereld van zorgregistratie- en administratie en de wereld van gegevenshuishouding. Er staan zeven paarse borden op de grenzen van die werelden, en die zouden de drie werelden met elkaar moeten verbinden. Dat gebeurt nu nog te weinig. Bij uitstek een rol voor de overheid.”
Volgens Daan is er een omslag nodig van systeemwereld naar leefwereld. “We moeten niet uit het oog verliezen dat het gaat om de zorg en ondersteuning voor de burger. Begin en eindig bij de wereld van de klant. De andere twee werelden zijn een middel om zorg en ondersteuning voor de burger te faciliteren. Nu ligt de nadruk nog te veel op het systeem.”
Burgerregie
De komende jaren ontwikkelt de zorg en ondersteuning zich op twee manieren. Enerzijds ligt de nadruk meer op regie en zelfredzaamheid bij klanten. Anderzijds vergroten innovaties op gebied van ICT de digitale mogelijkheden in de zorg zelf en bij de registratie en administratie. Daan: “Als we kijken naar het model, dan missen we eigenlijk een achtste paarse bord, namelijk: burgerregie. De overheid zou een passant moeten zijn in het leven van de burger, maar stelt zichzelf nu nog te veel centraal. Met de huidige ontwikkelingen op het gebied van ICT is dat veel beter in te passen dan toen wij het Toekomstbeeld in 2015 schreven. Er zijn bijvoorbeeld grote sprongen gemaakt op gebied van veiligheid en privacy, daar kunnen we ons voordeel mee doen in de informatievoorziening.”
Nog steeds actueel
De uitgangspunten van het Toekomstbeeld IZO 2020 zijn nog steeds actueel en er is nog voldoende te doen om de ambities waar te maken. “Ons doel was met dit toekomstbeeld een denkwijze neer te leggen waarmee we laten zien hoe het ook anders kan en moet”, vertelt Daan. “We zien dat er al meer bewustwording is over de systeemwereld. En er zijn al veel mooie initiatieven ontstaan om deze denkwijze vorm te geven. Zoals iWmo en iLse maar ook programma OPaZ en KIK-V. Als ik een nieuw Toekomstbeeld zou moeten schrijven, dan zou ik vooral pleiten voor een aanscherping ten behoeve van burgerregie.”
Bij burgerregie ligt een sleutel voor eenvoud voor de klant en minder administratieve lasten, mits gecombineerd met moderne technologieën als een gegevenswallets en certficering van gegevens.