Hugo gebruikt een spraakcomputer
Hugo is een autistische jongen die (vrijwel) niet kan spreken met zijn eigen stem. Hugo gebruikt een ondersteund communicatiemiddel dat is gebaseerd op pictogrammen.
Ervaringen van en met Hugo
Sinds Hugo een middel voor ondersteunde communicatie (OC) gebruikt is zijn leven en dat van zijn familie enorm veranderd. Zijn vermogen om te praten en mee te doen in het dagelijks leven van het gezin en de wereld is enorm toegenomen. Hugo's moeder vertelt hierover.
Gedachten delen
Hugo kan aangeven wat hij wil eten en drinken, ook als dat niet in huis is. Hij kan meedenken over uitjes, vakanties en aankopen. Daarbij is bijvoorbeeld duidelijk geworden dat Hugo enorm associatief denkt. Iemand heeft het in juli over vuurwerk en Hugo denkt aan oud & nieuw en begint over de vakantieplannen voor de kerstvakantie. Pratend over het zwembad daar, geeft Hugo aan dat hij zin heeft om te zwemmen. En zo komen we uit bij de zwemles van morgen.
Zonder OC-middel zou het voor hem onmogelijk zijn op deze manier relaties te leggen en zijn gedachten te delen. Dan zou hij misschien zijn zwembroek gaan pakken en dan zou iedereen denken dat hij in zijn eigen wereld leeft. Terwijl hij dus enorm betrokken is bij waar mensen het over hebben.
Zelf plannen
Dan zouden we bijvoorbeeld ook niet weten hoe belangrijk het plannen van de dag, de week en verder vooruit voor hem is. Let wel: zíjn planning. Niet de planning die hem wordt opgedrongen door school of de wereld. Maar zijn eigen ideeën over wat hij wanneer wil doen. Een van de door Hugo meest gebruikte woorden is “straks”. Als in “straks met de metro, opa”. Of “straks met de elektrische bakfiets, school”. Of als het te lang duurt “ik mogen cracottes,boter hagelslag, nu ja!”.
Lezen en rekenen
Hij heeft ook leren lezen en rekenen. Dat is overigens niet een kwestie van even met Hugo en zijn OC-middel een school zoeken. Hugo heeft 1 op 1 begeleiding nodig en veel mogelijkheden om te bewegen om tot leren te komen. Daarnaast is voor een goede inzet van OC modelleren heel belangrijk.
Gebruik van OC op dagbehandeling
In de afgelopen jaren zijn er op de dagbehandeling waar hij naartoe gaat steeds meer kinderen gekomen die ook OC gebruiken. Ook is er een samenwerking met een leerkracht gekomen. Dit heeft in de loop van een aantal jaren en in intensieve samenwerking met een zeer betrokken logopediste van Hugo die als enige met zijn iPadje binnenkwam tot meerdere communicatiegroepen geleid. Hier zitten 6-8 kinderen met 2-3 begeleiders die allemaal een OC middel hebben. Er wordt de hele dag gemodelleerd, lezen en rekenen wordt gedaan met inzet van het OC middel.
IQ niet relevant
Het IQ heeft voor Hugo en ons nooit een rol gespeeld, omdat het niet noodzakelijk was voor het regelen en vormgeven van zijn zorg/begeleiding.
Zelf vinden we (op basis van wetenschappelijke inzichten) dat IQ onderzoeken voor kinderen zoals Hugo geen betrouwbaar en zinvol beeld geven van wat zij kunnen en hoe zij leren. Daarom vonden wij het niet belangrijk of wenselijk om een IQ-test te doen. Überhaupt vinden wij het concept IQ niet enorm zinvol om te bepalen wat iemands potentieel is en hoe een kind/persoon iets kan leren.
Onderwijs
Hugo leert op het tempo en de manier van een ZMLK-leerling (onder andere: erg langzaam leren/ontwikkelen, veel herhaling nodig, veel structuur nodig, achterstand in met name de fijne motoriek). Hij heeft veel 1-op-1-begeleiding nodig om tot werken te komen, moet veel bewegen om gefocused te blijven en is communicatief ernstig beperkt (niet sprekend- spraakcomputer). Daarom is er geen ZMLK school die hem onderwijs kan bieden en is plek op een behandelgroep cq KDC de beste optie.
Maar dat zegt niets over de potentie van wat Hugo kan leren, zo is wel gebleken. Het zegt alleen iets over het gebrek aan een goede leeromgeving. Het systeem is ingericht op tijdelijke behandelingen, waardoor we steeds opnieuw een passende plek voor Hugo moeten vinden. Het gebruik van OC is nog niet gangbaar in de zorg voor kinderen als Hugo, waardoor de zoektocht steeds weer moeizaam is. Dat moet anders!
In Nederland is het gebruik van een spraakcomputer nog niet gangbaar bij kinderen met autisme die niet spreken. Dat is een gemiste kans, want of het kind naast autisme ook een verstandelijke beperking heeft of niet, de spraakcomputer opent altijd veel meer mogelijkheden om te communiceren, op welk niveau dan ook.
Video's
