Wat als zorgvragen een eigen karakter zouden hebben?
Wie of wat is nodig om een complexe zorgvraag op te pakken? Om die vraag eenvoudiger te kunnen beantwoorden ontwikkelde OPaZ met praktijkvoorbeelden van de regiocoördinatoren een casuïstiekmodel dat het karakter van een zorgvraag in kaart brengt. Het model is ook bruikbaar voor cliëntondersteuners, hulpverleners, zorgkantoren, gemeenten en hulpvragers zelf.
“We merkten dat de zorgvragen die bij OPaZ binnen komen, erg verschillend zijn en dus ook verschillende antwoorden nodig hebben”, vertelt Liza Leijenhorst, regiocoördinator zuid bij OPaZ. “Bij een zorgvraag die zich afspeelt in een crisissituatie is snelle actie vereist. Bij een conflict dat al jaren speelt, zijn communicatie skills, zoals bemiddeling en goed luisteren belangrijk. Weer andere vragen, bijvoorbeeld over het opstarten van een wooninitiatief, vergen juist creativiteit en een netwerk. Door op deze manier over zorgvragen na te denken, merkten we dat we sneller konden doorgronden wie en wat zou kunnen helpen bij het oplossen van een complexe zorgvraag.”
DISC
Het model is gebaseerd op het DISC-model, een methode die veel wordt gebruikt in trainingen en is ontwikkeld om menselijk gedrag en karaktereigenschappen in kaart te brengen. OPaZ maakte een variant die niet toepasbaar is op mensen, maar op de complexe zorgvragen die binnenkomen. Naast het sneller doorzien welke partijen betrokken zouden moeten worden, heeft het model nog een voordeel, vindt Leijenhorst: “Je krijgt sneller inzicht in je eigen rol en of die toereikend is. Moet ik het wetboek induiken? Moet ik mijn connecties inschakelen? Of is het een vraag uit de groene categorie en heeft de zorgvrager meer baat bij een cliëntondersteuner? Er zijn natuurlijk zorgvragen die meer of alle kleuren in meer of mindere mate in zich hebben. Maar het is goed om je dat te realiseren. Je kunt dan ook tijdig hulp inschakelen voor het deel van de vraag dat je zelf niet op kunt lossen. Geen enkel mens en geen enkele organisatie heeft alle gele, groene, blauwe of rode vaardigheden in dezelfde hoeveelheden in zich.”
Analyse van je zorgvraag
Is het model te hanteren voor iedereen die met complexe zorgvragen te maken krijgt? “Zeker! Eerder heb ik samen met cliëntondersteuner Simone van Kampen een workshop gegeven voor cliëntondersteuners, waarbij we lieten zien dat het model veel inzicht geeft in de vraagstukken waarmee ze te maken hebben, maar ook in de rol die ze op zich kunnen nemen. Het was interessant om te zien dat veel cliëntondersteuners zeiden dat de groene vragen het beste bij hun werk en karakter pasten. Ik denk dat iedereen die met complexe zorgvragen te maken krijgt, er wat aan kan hebben. Ook zorgvragers. Die kunnen hun vraag eerst analyseren zodat ze deze direct bij de juiste persoon of instantie kunnen neerleggen. Zo kun je voor een duidelijk omschreven vraag over wet- en regelgeving bijvoorbeeld heel goed bij Het Juiste Loket terecht”. En welke vragen passen het beste bij OPaZ? Volgens Leijenhorst valt OPaZ als programma het meeste in de gele categorie: “Het draait bij ons om communicatie, interactie en creativiteit. Het werken in de regio, laagdrempelig, dichtbij en zichtbaar, laat zich het beste als responsief en interactief omschrijven.”
Dit artikel is onderdeel van het OPaZ magazine 'De Aanpakkers'. Een volledig overzicht van de artikelen is te vinden in het voorwoord van programmamanager Elke Buis.