Leerlingen zonder onderwijs ('thuiszitters')
Leerlingen die vastlopen op school komen vaak in de jeugdzorg terecht. Ze worden vaak thuiszitters genoemd, maar een beter woord is 'onderwijszoekers'. Deze leerlingen willen over het algemeen graag onderwijs dat bij hen past.
Om hoeveel leerlingen gaat het?
Er zijn verschillende cijfers over het aantal leerlingen dat thuis zit. Dit hangt samen met de verschillende definities die er zijn.
De overheid telt jaarlijks drie groepen thuiszitters:
- Leerplichtige kinderen die wel zijn ingeschreven bij een school, maar zonder geldige redenen meer dan vier weken niet fulltime naar school gaan (16 uur verzuim in 4 weken) = langdurig relatief verzuim.
- Leerplichtige kinderen die niet (meer) zijn ingeschreven op een school = absoluut verzuim.
- Kinderen met een vrijstelling van de leerplicht op lichamelijke of psychische gronden.
Officeel is sprake van ruim 3.000 thuiszitters (schooljaar 2020-2021).
Verschillende organisaties vragen aandacht voor 'verborgen thuiszitters', kinderen zonder onderwijs die niet in de statistieken voorkomen. Het gaat om kinderen die geen volledig leerprogramma volgen maar niet gemeld zijn bij leerplicht. Precieze aantallen zijn niet bekend, schattingen lopen op tot 15.000 tot 20.000 kinderen.
- Meer informatie: het rapport Thuiszitters Tellen van oudervereniging Balans.
Wat kunt u doen als uw kind vastloopt op school?
- Zie hiervoor de pagina Leerlingen die vastlopen op school'
Alternatieven voor thuiszitters
Een deel van deze jongeren vindt voor een of meer dagen in de week een plek bij zogenaamde thuiszittersinitiatieven.
Thuiszittersinitiatieven zijn plekken waar kinderen en jongeren die niet meer naar school gaan terecht kunnen. Soms voor enkele uren in de week, soms voor meerdere dagen. Deze initiatieven kunnen vanuit zorg of vanuit onderwijs georganiseerd (en gefinancierd) zijn. Daarnaast zijn er particuliere initiatieven (zoals particulier onderwijs) waarvoor u zelf de kosten betaalt.
- Ga naar het overzicht van intiatieven voor thuiszitters
Meer over thuiszittersinitiatieven
- Rapportage Leren van thuiszittersinitiatieven.
- Publicatie Meer routes voor leren en ontwikkelen van het Initiatieven Collectief
Persona Sem

Persona Sem van programma OPaZ representeert de groep jeugdigen die niet naar school kan, maar wel onderwijs wil.
Documenten
-
Maatwerk in leren en ontwikkelen: Op zoek naar ruimte in de regels voor kinderen en jongeren bij ACIC
Elke leerling een passende plek, dat is de bedoeling van passend onderwijs. Helaas groeit het aantal leerlingen dat thuis komt te ...
-
Rapportage: Leren van thuiszittersinitiatieven
Op verzoek van OPaZ onderzocht Movisie welke initiatieven er zijn voor kinderen en jongeren die niet naar school gaan, de ...