Met open vizier kijken naar de wereld van Willem

De groep mensen die ‘verward gedrag’ vertoont in de maatschappij is groot, en kent een grote diversiteit. Daarbinnen is een kleine groep mensen die negatief in de media komt doordat ze, in hun verwarde gedrag, overlast veroorzaken of zelfs een veiligheidsrisico opleveren. Voor zichzelf en anderen. Hoe bieden we de juiste zorg en ondersteuning aan deze mensen? Tijdens de online sessie ‘De wereld van Willem’ op 3 november gingen zo’n 25 betrokkenen hierover met elkaar in gesprek. Het werd een mooie sessie waarbij ‘Willem’ vanuit verschillende perspectieven werd belicht.

Beeld: ©Zorgvrijstaat

Wie is willem?

Willem is niet één persoon, maar representeert een groep mensen met ‘verward gedrag’. Willem heeft psychosociale en/of psychiatrische problemen, soms in combinatie met middelengebruik. De maatschappij ziet hem ‘als een verward mens die overlast veroorzaakt’.

Lees meer over de persona Willem.

Wat is 'normaal'?

Eefje Klijberg, regiocoördinator bij OPaZ, opent de sessie waarin ze verder ingaat op wie Willem is en de manier waarop er door de maatschappij naar mensen als Willem wordt gekeken. Eefje: ‘Karlijn Roex geeft in haar boek ‘In verwarde staat’ een mooie analyse van het begrip ‘verward gedrag’ en hoe verward gedrag steeds meer geframed wordt als gevaarlijk gedrag. Naast sociologe is Karlijn ook die verwarde persoon, zoals ze zelf in haar boek aangeeft, en vertelt ze over haar ervaringen. Karlijn gaat in op de vraag in hoeverre er in onze samenleving ruimte is voor de mens die niet past in het ‘normale’? Dit boek is een aanrader voor iedereen die met deze groep mensen te maken heeft’’. 

Tussen wal en schip

Naast het perspectief van Willem zelf gaat het tijdens de online sessie ook over het perspectief van de professional. Waar lopen zij tegenaan bij het organiseren van zorg en ondersteuning aan Willem? Floor Kellerman van het Instituut Publieke Waarden (IPW) vertelt over het onderzoek dat zij in samenwerking met een Veiligheidshuis heeft gedaan naar de oorzaken van professionals die vastlopen in verlenen van zorg aan deze groep mensen. Opvallend hierin is dat er een aanzienlijke groep mensen is die tussen wal en schip valt. Dat gaat over mensen die niet meer in het vrijwillige kader geholpen kunnen worden en nog ‘te goed’ zijn voor het gedwongen kader. Pas als de situatie verslechtert kan iemand alsnog tijdelijk van zorg en ‘bestaanszekerheid’ worden voorzien in het gedwongen kader. De grote vraag is hoe kunnen we escalatie voorkomen én toch de beschikking hebben over de juiste middelen en wetten om de juiste zorg en ondersteuning te organiseren?

Buurtinitiatieven als verbinder

Als het gaat om de laag tussen het informele en formele kader spelen wijknetwerken en bewonersinitiatieven een belangrijke rol. De stichting Zorgvrijstaat uit Rotterdam West is daar een mooi voorbeeld van. Initiatiefnemer Dennis Lohuis deelt tijdens de online sessie welke rol zij vervullen voor de mensen met verward gedrag.

Dennis: ‘’Wij organiseren en faciliteren dat mensen voor en met elkaar zorgen. In de breedste zin van het woord. We werken samen met activiteiten die in de buurt georganiseerd worden als aanschuifmaaltijden, klussendienst, buurtmantelzorg en natuurlijk veel ontmoetingsplekken. Iedereen is welkom. Ook mensen zoals Willem. Voor hen zijn de activiteiten waardevol om mee te (blijven) doen in de maatschappij en sociale contacten op te bouwen. Aanvullend op de contacten met vrienden en familie en als ‘voorportaal’ richting de formele zorg. Ook organiseren we steunkringen en zelfregienetwerken waar mensen op elkaar letten en waar ze namens elkaar aan de bel trekken als het niet goed gaat. Door de korte lijnen met praktijkondersteuners van de huisartsen, het wijkteam en de GGZ-instellingen kunnen we vanuit Zorgvrijstaat zorgen voor een ‘warme brug’ van het vrijwillig kader naar de professionele zorg. Wanneer het slechter met iemand gaat en formele zorg nodig is, zitten wij naast de mensen aan tafel in plaats van tegenover. Dat schept vertrouwen. Die warme brug geldt ook andersom: van de formele zorg terug naar het vrijwillige kader. Het vertrouwde netwerk wat mensen hebben opgebouwd zorgt ervoor dat mensen weer makkelijker en fijn mee kunnen doen in de samenleving.’’

Meer informatie