Route van forensische zorg naar reguliere zorg

Wie is verantwoordelijk

De uitplaatsende forensische zorgaanbieder (hierna: FZ-aanbieder) is verantwoordelijk voor het aanvragen en organiseren van vervolgzorg (zie het handboek FZ).

Familie en vertegenwoordiging

• Check of betrokkenheid van familie en naasten aan de orde is. Vaak is dit bekend bij de FZ-aanbieder of reclassering. 
• Is er een curator/mentor/bewindvoerder, en zo niet, is die nodig? Vaak is dit bekend bij de FZ-aanbieder of reclassering.

Zorg- en Veiligheidshuis

In sommige gevallen kan de persoon worden aangemeld voor bij het Zorg- en Veiligheidshuis. Dit is mogelijk als er zorgen zijn op meerdere leefgebieden:

• Als de veiligheid van betrokkenen, omgeving of maatschappij in het geding is.
• Als samenwerking tussen meerdere ketens (bestuur, straf en zorg) nodig is.
• Als er van alles is geprobeerd, maar de lokale partners er niet uitkomen.

De FZ-aanbieder meldt de persoon tijdig aan bij het Zorg- en Veiligheidshuis voor lokale procesregie. Het is van belang hen ruim voor het aflopen van de titel te betrekken zodat verschillende scenario’s opgesteld kunnen worden.

Levensloopaanpak

Ga na of de cliënt  in aanmerking komt voor de levensloopaanpak. Bij de levensloopaanpak worden sluitende afspraken over de persoon gemaakt tussen financiers, netwerkpartners, Zorg- en Veiligheidshuis en aanbieders van hulp, onderdak, begeleiding, zorg en behandeling.

Cliëntondersteuning

Iedereen met een zorgvraag heeft recht op cliëntondersteuning via de gemeente. Als er al een Wlz-indicatie is toegekend, loopt cliëntondersteuning via het zorgkantoor. De cliëntondersteuner behartigt de belangen van de cliënt bij het organiseren van zorg.

Zie: Cliëntondersteuning

Wet maatschappelijke ondersteuning en Zorgverzekeringswet

Kan er ondersteuning vanuit de Wmo en/of zorg vanuit de zorgverzekering worden georganiseerd?

Neem contact op met de gemeente en/of check bij welke zorgverzekeraar de persoon verzekerd is.

Wet langdurige zorg

Of voldoet de zorgvraag aan de criteria voor Wlz-zorg? 

• Voorwaarden van de Wet langdurige zorg
• Eenvoudige Wlz-check van het CIZ
• Duiding instroomcriteria langdurige ggz van het CIZ

Let op: als de persoon 24 uurszorg nodig heeft maar zelf adequaat kan alarmeren als zorg nodig is, dan valt de zorg niet onder de Wlz. De Zvw biedt ook mogelijkheden voor 24 uurszorg.

Naar welke gemeente gaat de cliënt?

• Is duidelijk dat de cliënt zorg vanuit de Wlz gaat krijgen? Bij de Wlz-aanvraag kan de persoon zelf een voorkeursaanbieder opgeven en daarmee ook een regio. In de praktijk kan de voorkeursaanbieder kan de persoon echter weigeren omdat er geen plek is of omdat zij geen passende zorg kunnen leveren voor de persoon. Het opgeven van een voorkeursaanbieder betekent dus niet dat iemand hier ook altijd terecht kan.
• Bij Wmo-ondersteuning geldt: de cliënt kan zelf een gemeente kiezen. Gemeenten kunnen dit niet weigeren, tenzij de burgemeester een gebiedsverbod oplegt.

Wanneer

Minimaal een half jaar voor het aflopen van de forensische titel.

Wie

Mogelijke betrokkenen bij het woonzorgprofiel:

• Hoofdbehandelaar/plaatsingscoördinator van de uitplaatsende FZ-aanbieder
• Reclassering
• Procesregisseur van Zorg- en Veiligheidshuis
• Zorgbemiddelaar/zorgadviseur vanuit zorgkantoor (in geval van een Wlz-indicatie) die inzicht heeft in gecontracteerde zorg
• Zorgbemiddelaar/zorgadviseur of medisch adviseur van zorgverzekeraar (in geval van Zvw-zorg) die inzicht heeft in gecontracteerde zorg
• Wmo-consulent van de gemeente waar de client naar terugkeert (in geval van Wmo/Zvw) die zicht heeft op huisvesting
• (Gespecialiseerde) cliëntondersteuner

Wat

• Stel een woonzorgprofiel op waarin aandacht is voor wie de persoon is wat hij/zij nodig heeft. 
• Het woonzorgprofiel is wat anders dan de ontslagbrief van de behandelaar en de adviesrapportage van de reclassering. Zorgaanbieders en financiers hebben andere informatie nodig dan in deze stukken staat.

Hoe

• Zorg dat de taal van alle partijen op elkaar aansluit.

Samen met zorgkantoren en zorgaanbieders werken we aan een aanmeldformulier bij complexe zorgvragen in de langdurige zorg dat beoogt om een eerste gesprek te openen over de mogelijkheden ten aanzien van plaatsing bij complexe casuïstiek. Als u interesse heeft in dit formulier, kunt u dit opvragen via regelhulp@minvws.nl.  

Aanvraag Wmo-ondersteuning en/of wijkverpleging

Is al duidelijk dat de cliënt niet in aanmerking komt voor de Wlz?

• Begeleiding/maatschappelijke ondersteuning vraagt u aan bij het Wmo-loket van de gemeente waar de persoon gaat wonen. Zie: Hulp aanvragen bij de gemeente.
• Voor verpleging/verzorging is een indicatie nodig van een bevoegd wijkverpleegkundige (Zvw).

Aanvraag indicatie voor Wlz-zorg

• U kunt de Wlz-indicatie maximaal een jaar voor afloop van de forensische titel aanvragen bij het CIZ.
• Let op: voordat de Wlz-indicatie wordt aangevraagd kunnen andere zaken al voorbereid of geregeld worden, zoals het aanvragen van een mentor/bewindvoerder en bespreken van eventuele inzet en wensen van naasten.
• Wie kan de Wlz-indicatie aanvragen?
  • De huidige aanbieder, maar alleen met toestemming van de cliënt/vertegenwoordiger
  • De cliënt zelf of diens vertegenwoordiger
• Heel soms weigert de cliënt/vertegenwoordiger Wlz-zorg aan te vragen. Dan wordt gekeken of de persoon ernstig nadeel veroorzaakt voor zichzelf, anderen of de omgeving. In dat geval kan een zorgmachtiging (Wvggz) of rechterlijke machtiging (Wzd) worden aangevraagd. Als dat niet mogelijk is, kan er geen zorg georganiseerd worden, buiten eventueel maatschappelijke opvang.

Afwijzing Wmo

U kunt contact opnemen met de gemeente om na te gaan waarom de aanvraag is afgewezen. Als u het niet eens bent met de reden van afwijzing, dan kunt u een bezwaarprocedure starten.

Als er sprake is van behoefte aan 24 uurszorg/nabijheid, kan een Wlz-indicatie worden aangevraagd.

Afwijzing Wlz

• U kunt met de cliënt/vertegenwoordiger contact opnemen met het CIZ om na te gaan waarom de aanvraag is afgewezen. Als u het niet eens bent met de reden van afwijzing, is er de mogelijkheid om bezwaar te maken en in beroep te gaan. 
• Het is van belang de onderbouwing van de afwijzing goed te bekijken en zo nodig bezwaar te maken. Tegelijkertijd is het verstandig om andere routes (Wmo/Zvw) vast in gang te zetten om tijdverlies te voorkomen.
• Bij afwijzing van het CIZ worden gemeente en zorgverzekeraar verantwoordelijk voor passende zorg.

Wlz-zorg

De FZ-aanbieder neemt contact op met potentiële aanbieders om zorg te continueren na het einde van de forensische titel. Betrek de zorgbemiddelaar/zorgadviseur van het zorgkantoor bij de gesprekken. Ook kan een Wlz-cliëntondersteuner worden ingezet.

Zorg vanuit Wmo/Zvw

Betrek de zorgbemiddelaar/zorgadviseur of medisch adviseur van de zorgverzekeraar én de Wmo-consulent van de gemeente bij de gesprekken. Samen bekijken ze wat nodig is en wat de mogelijkheden zijn.

• De Wmo consulent weet wat er mogelijk is rond huisvesting.
• De zorgverzekeraar weet welke zorg is gecontracteerd en wat de mogelijkheden zijn.
• Een cliëntondersteuner vanuit de gemeente kan helpen de zorg te organiseren.

Zorg en veiligheidshuis

Het Zorg- en Veiligheidshuis kan betrokken worden bij het organiseren van de zorg als er sprake is van een meervoudige complexe zorgsituatie met een veiligheidsrisico.

Reclassering

De reclassering ziet toe op de voortgang en of de juiste partijen betrokken zijn.

Overweeg de volgende interventies:

• Whole system in the room, bijvoorbeeld een zorgconferentie.de volgende organisaties en personen kunnen hiervoor worden uitgenodigd:

• Moreel beraad
• Brainstorm met interventiepijlen
• Overweeg de inzet van inhoudelijke expertise zoals het CCE

Als het niet lukt om een (beveiligde) plek te vinden:

• Maak gebruik van de regionale doorzettingsmacht (alleen bij ggz-behandeling vanuit de Zvw)
• Betrek het Landelijk Coördinatieteam Beveiligde Bedden.

De volgende randvoorwaarden zijn van belang om de hiervoor genoemde stappen uit te voeren:

• Regievoerder. Tot de einddatum van de forensische titel is dit de aanbieder van forensische zorg. De regievoerder zet activiteiten in gang. Het is belangrijk dat de regievoerder kennis heeft van uitstroomdiagnostiek en relatiebeheer met andere aanbieders onderhoudt.
• Werk vanuit het woonzorgprofiel, waarin de behoeften en wensen van de client centraal staan. Zie ook 'woonzorgprofiel opstellen' in dit overzicht. 
• Basisuitleg per domein.
  • Hoe werkt DJI
  • Wat is forensische zorg
  • Wat doet reclassering
  • Wat doet het landelijk coördinatiepunt beveiligde bedden 
  • Wat doet het zorg- en veiligheidshuis
  • Wat is de Wlz, de Wmo, de Zvw, de Jeugdwet
• Een heldere taakverdeling en verantwoordelijkheden.
• Helderheid over gegevensdeling. Bijvoorbeeld welke informatie uitgewisseld mag worden tijdens overleggen met alle stakeholders. Of duidelijkheid over de vraag of informatie m.b.t. medicatie gedeeld mag worden.
• De volgende houding van iedereen die een rol speelt in de uitvoering van de activiteiten is belangrijk:
  • Eigenaarschap: mede verantwoordelijkheid nemen voor het zoeken naar een passende oplossing voor de cliënten.
  • Toon initiatief: een proactieve houding.
  • Handel en communiceer transparant over de (on)mogelijkheden die je hebt.
  • Reflecteer op jouw bijdrage aan het proces en leer hiervan.
  • Toon volharding, juist ook al het ingewikkeld of moeizaam is.
  • De situatie en context waarin een oplossing wordt gezocht, is dusdanig complex dat geen enkele partij alleen een passende plek kan realiseren. Partijen hebben elkaar nodig. Benut de samenwerking en zoek samen naar mogelijkheden en te zetten stappen.