Zorg vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz)

De Wet langdurige zorg (Wlz) is er voor mensen met een chronische ziekte of beperking die blijvend 24 uur per dag toezicht of zorg nodig hebben.

Wanneer komt u in aanmerking voor Wlz-zorg?

Voor Wlz-zorg gelden drie voorwaarden:

Het is duidelijk dat u blijvend (= levenslang) zorg nodig heeft.
Er is behoefte aan permanent toezicht of 24 uur per dag zorg in de nabijheid.
Zonder 24 uurszorg/toezicht is er een risico op ernstig nadeel.
U voldoet aan de grondslag voor de Wlz (het soort ziekte of beperking).

Toelichting op deze voorwaarden

Het CIZ onderzoekt of u kunt herstellen of dat uw situatie in de toekomst kan verbeteren. Kan dat niet? Dan is uw zorgbehoefte blijvend.

Bij drie vormen van Wlz-zorg hoeft uw zorgbehoefte niet blijvend te zijn:

Bepaalde vormen van licht verstandelijk gehandicaptenzorg (LVG).
Voortgezet verblijf: langer dan 3 jaar verblijf en behandeling in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ-B).
Behandeling in een behandelcentrum voor mensen met ernstige gedragsproblemen en een lichte verstandelijke beperking (SGLVG).

Permanent toezicht is nodig als er elk moment iets ernstig mis kan gaan met uw gezondheid of door uw gedrag. Om op tijd te kunnen ingrijpen is het noodzakelijk dat zorgverleners voortdurend (dag en nacht) op u letten, ook als u zelf geen hulp oproept.

Blijvend 24 uur per dag zorg in de nabijheid om ernstige (gezondheids)problemen te voorkomen is alleen nodig als u niet (altijd) zelf op tijd hulp kunt oproepen.

Heeft u zware lichamelijke beperkingen?

Dan beoordeelt het CIZ of:

u zelf goed kunt inschatten wanneer u hulp nodig heeft;
er ernstig nadeel ontstaat als u moet wachten op de hulpverlener;
u lichamelijk in staat bent om hulp in te roepen als dat nodig is. Dit kan bijvoorbeeld lastig zijn bij ernstige vermoeidheid, vertraagd denken, verminderde alertheid of concentratieproblemen.

Kunt u de gevolgen van uw eigen beslissingen niet altijd overzien?

Ook dan zult u misschien niet (altijd) op tijd hulp kunnen inroepen. Denk aan problemen met sociale redzaamheid, gedragsproblemen, psychische problemen, snel in paniek raken als het niet goed gaat, of problemen met uw geheugen en oriëntatie.

‘Ernstig nadeel’ betekent dat er een grote kans is dat u zichzelf verwondt of in levensgevaar brengt. Of dat u zichzelf verwaarloost, zich niet goed staande kan houden in de maatschappij of financieel in de problemen raakt. Of als uw gedrag agressie bij anderen oproept.

Voorbeelden:

Iemand die niet voor zichzelf kan zorgen (zoals zich wassen, kleden, eten en drinken, veiligheid) waardoor ernstige (gezondheids)problemen ontstaan. Bijvoorbeeld: de hele dag niets doen, nergens op reageren, ernstige chronische vermoeidheid, risico op complicaties (zoals infecties) of verpleegproblemen (zoals decubitus) doordat iemand niet goed voor zichzelf kan zorgen.
(Risico op) ernstige lichamelijke verwondingen. Bijvoorbeeld door zelfverwonding (automutilatie), 's nachts ronddwalen zonder jas, traplopen terwijl dat niet kan, brandende sigaretten vergeten, te weinig drinken of juist te veel eten, overbelasting door veel te veel te bewegen. NB: Alleen een risico op vallen valt niet onder ernstig nadeel.
Problemen in de woonomgeving en bij sociale contacten. Bijvoorbeeld woonoverlast, vervuiling, ruzie maken, zwerven, herrie 's nachts, verzamelwoede, naakt buiten lopen of crimineel gedrag.
Een rem op de normale ontwikkeling. Bijvoorbeeld de lichamelijke ontwikkeling, de verstandelijke ontwikkeling (leervermogen) en de sociaal-emotionele ontwikkeling. Het gaat om mensen die door bijvoorbeeld een verstandelijke beperking kwetsbaar zijn voor misbruik (seksueel, financieel, emotioneel en crimineel).

De Wlz kent zes grondslagen:

Somatische (lichamelijke) ziekte
Psychogeriatrische aandoening (zoals dementie)
Verstandelijke beperking
Lichamelijke beperking
Zintuiglijke beperking (blindheid, slechtziendheid, doofheid of slechthorendheid)
Psychische aandoening/diagnose

Het CIZ stelt uw grondslag vast, op basis van (medische) informatie die u aanlevert bij uw aanvraag.

Heeft u meer dan één ziekte of beperking? Dan onderzoekt het CIZ welke ziekte of beperking de meeste invloed heeft op uw zorgbehoefte.

Meer informatie over de grondslagen vindt u bij het Zorginstituut.

Zware zorg valt niet altijd onder de Wlz

Het kan zijn dat u heel veel zorg nodig heeft en toch geen Wlz-indicatie krijgt. Namelijk als:

U zelf goed kunt zeggen wanneer u hulp nodig heeft.
U deze hulp ook zelf kunt oproepen, bijvoorbeeld door te bellen of een alarmknop te gebruiken.
U even kunt wachten op die hulp, zonder dat er ernstige problemen ontstaan.
U niet uw hele leven lang zorg in de buurt nodig heeft.
Uw zorgverleners nog niet kunnen zeggen of u uw hele leven hulp in de buurt nodig heeft.

Welke zorg is mogelijk vanuit de Wlz?

Vanuit de Wlz zijn verschillende vormen van zorg mogelijk. Welke zorg u ontvangt hangt af van uw situatie. Voorbeelden van zorg die mogelijk is vanuit de Wlz:

Verblijf (wonen) in een instelling
Eten en drinken
Schoonmaak / huishoudelijke hulp
Persoonlijke verzorging, zoals hulp bij het douchen en aankleden
Begeleiding, zoals hulp bij de administratie en bij sociale contacten
Verpleging, zoals wondverzorging of stomazorg
Behandeling, bijvoorbeeld om vaardigheden te leren of behouden
Hulpmiddelen en voorzieningen (zie hiervoor: hulpmiddelen bij Wlz-zorg)
Vervoer naar dagbesteding of dagbehandeling
Logeeropvang
Geestelijke gezondheidszorg (wanneer u blijvend intensieve psychische zorg nodig heeft).

In het Wlz-kompas van het Zorginstituut staat uitgebreid wat deze zorg inhoudt.

Wlz-zorg voor jeugd

Ook kinderen kunnen zorg vanuit de Wlz krijgen.

Zie hiervoor: Jeugd en Wet langdurige zorg.

Wlz-zorg aanvragen

Om Wlz-zorg te krijgen, heeft u een indicatie nodig. U kunt de indicatie aanvragen bij het CIZ. Het CIZ onderzoekt of u recht heeft op Wlz-zorg.

Thuis of in een instelling

Met een Wlz-indicatie kunt u altijd kiezen voor verblijf (wonen in een zorginstelling). Vaak is het ook mogelijk om thuis te blijven wonen.

Wonen in een zorginstelling

Met een Wlz-indicatie kunt u wonen in een verpleeghuis, een instelling voor mensen met een beperking (verstandelijk, lichamelijk of zintuiglijk) of een woonvorm met psychische zorg. Zie hiervoor: Verblijf in een zorginstelling.

Uw grondslag bepaalt in welke instelling u kunt wonen. Al is het soms wel mogelijk om daarvan af te wijken, in overleg met de zorginstelling en het zorgkantoor.

Zorg thuis vanuit de Wet langdurige zorg

U kunt er ook voor kiezen om thuis te blijven wonen. Dit is alleen mogelijk als het zorgkantoor vaststelt dat uw thuissituatie veilig is. U heeft bijvoorbeeld voldoende toezicht. De zorg thuis mag ook niet (veel) duurder zijn dan dezelfde zorg in een zorginstelling.

Dit heet: 'verantwoord en doelmatig'.

Wlz-zorg thuis kan op verschillende manieren geleverd worden:

Eén zorginstelling levert de volledig zorg bij u thuis (volledig pakket thuis, vpt). Dit is geschikt als u intensieve zorg nodig heeft en veilig en gezond thuis kunt blijven wonen.
U koopt zelf zorg in met een persoonsgebonden budget (pgb).
U kiest welke onderdelen uit uw zorgprofiel u wilt afnemen (modulair pakket thuis, mpt). De zorg kan dan door verschillende zorgaanbieders geleverd worden.
Een combinatie van een persoonsgebonden budget en een modulair pakket thuis is ook mogelijk.

Een Wlz-indicatie is blijvend

Een Wlz-indicatie blijft uw hele leven geldig. Het kan zijn dat u toch liever zorg via uw zorgverzekeraar en/of gemeente krijgt. Het CIZ kan de Wlz-indicatie echter niet om die reden intrekken.

Is uw situatie zo verbeterd dat u geen 24 uurs zorg en toezicht meer nodig heeft? Dan kunt u een herindicatie aanvragen. Als u niet meer aan de voorwaarden voor de Wlz voldoet, vervalt de Wlz0-indicatie. Het CIZ onderzoekt uw zorgvraag daarvoor opnieuw.

Eigen bijdrage

U betaalt elke maand een eigen bijdrage. Die eigen bijdrage is afhankelijk van uw inkomen/spaargeld en uw woonsituatie.

Het CAK berekent uw eigen bijdrage. U vindt alle informatie over de eigen bijdrage in de Wlz op de website van het CAK.

Eigen bijdrage en AOW

Woont u of uw partner in een zorginstelling en krijgt u of uw partner een AOW? Dan kunt u bij de SVB uw AOW voor gehuwden veranderen naar een AOW voor ongehuwden. Als u daarvoor kiest, dan krijgt u een hoger AOW-pensioen. Maar let op: een AOW voor ongehuwden kan soms (grote) gevolgen hebben voor uw eigen bijdrage.

Informatie hierover vindt op op de website van het CAK.

Vast bedrag bij mpt en klein aantal uren zorg

Heeft u een modulair pakket thuis (mpt)? En krijgt u per maand 20 uur zorg of minder? Dan betaalt u in 2022 voor die maand een eigen bijdrage van € 24,80.